Aminozuur
Een aminozuur is een organische verbinding en kan dienen als bouwsteen voor eiwitten, sommige aminozuren dienenals precursor in de biosynthese van andere aminen.
In de natuur zijn ongeveer 500 verschillende aminozuren geïdentificeerd, twintig daarvan komen in menselijke eiwitten voor, de zogeheten fundamentele aminozuren. Tijdens de spijsvertering worden aminozuren, onder invloed van enzymen, uit in de voeding aanwezige eiwitten vrijgemaakt (hydrolyse). Uit de vrijgekomen aminozuren kan het organisme zijn eigen specifieke eiwitten weer opbouwen. Het organisme kan een aantal fundamentele aminozuren zelf synthetiseren, andere echter niet. Deze laatste moeten in het voedsel aanwezig zijn, men noemt ze de noodzakelijke of essentiële aminozuren. Volwassen mensen hebben negen essentiële aminozuren nodig: lysine, tryptofaan, fenylalanine, leucine, isoleucine, threonine, methionine, histidine en valine.
Overzicht van de 20 fundamentele aminozuren
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de 20 standaardaminozuren.
Essentiële aminozuren
Fenylalanine |
Isoleucine |
Leucine |
Lysine |
Methionine |
Threonine |
Tryptofaan |
Valine |
Niet-essentiële aminozuren
Alanine |
Arginine |
Asparagine |
Asparaginezuur |
Cysteïne |
Glutamine |
Glutaminezuur |
Glycine |
Histidine |
Proline |
Serine |
Tyrosine |
Arginine en Histidine zijn essentiële aminozuren voor kinderen. Bij onvoldoende inname van deze aminozuren kan dat schade voor de gezondheid opleveren.
Andere belangrijke aminozuren
Een belangrijk aminozuur is gamma-aminoboterzuur, beter bekend als GABA.
Aandoeningen
Mensen die lijden aan fenylketonurie kunnen geen fenylalanine afbreken en omzetten in tyrosine en moeten dit dus met het voedsel binnen krijgen. Doordat het fenylalanine zich in het bloed en het ruggenmerg ophoopt, kunnen er zenuwcellen beschadigd raken en treedt uiteindelijk hersenbeschadiging op. Daarom wordt er bij pasgeborenen met een hielprik bloed afgenomen en worden zij op deze afwijking gecontroleerd. Met een dieet zijn ernstige problemen redelijk te voorkomen.